De verborgen wereld van wilde bijen is fascinerend en complex. Naast de bekende honingbijen, zijn er talloze soorten wilde bijen die een cruciale rol spelen in onze biodiversiteit. Deze bijen staan echter onder druk door verschillende bedreigingen. In dit artikel verkennen we de diversiteit van wilde bijen, de rol van imkers in hun behoud, en hoe activiteiten en initiatieven zoals bijenhotels en educatieve evenementen kunnen bijdragen aan de bescherming van deze essentiële bestuivers. We kijken ook naar de toekomst van bijen in Nederland en België, en hoe klimaatverandering en andere factoren hun voortbestaan beïnvloeden.

Belangrijkste Inzichten

• Er leven ongeveer 350 soorten solitaire bijen in Nederland en België, waarvan bijna 60% op de rode lijst staat, wat de noodzaak van bescherming onderstreept.
• Landelijke Open Imkerijdag en andere educatieve evenementen bieden het publiek inzicht in het belang van bijen en de bijenhouderij.
• Insectenhotels spelen een belangrijke rol in het vergroten van de biodiversiteit, vooral in stedelijke gebieden.
• De uitdagingen voor moderne imkerij omvatten het bestrijden van ziektes en plagen zoals de varroamijt en de Aziatische hoornaar.
• Burgers kunnen een actieve rol spelen in de bescherming van bijen door bijvriendelijke tuinen aan te leggen en zich te informeren over het belang van bijen voor onze ecosystemen.

De onbekende diversiteit van wilde bijen

Verschillende soorten wilde bijen

In Nederland en België leven talloze soorten wilde bijen, elk met hun eigen unieke eigenschappen en voorkeuren. De diversiteit onder wilde bijen is enorm, variërend van solitaire bijen die alleen leven en hun eigen nesten bouwen, tot sociale bijen zoals hommels die in groepen leven. Deze verscheidenheid speelt een cruciale rol in de bestuiving van planten en bloemen, essentieel voor onze biodiversiteit.

Onder de wilde bijen bevinden zich zowel honingbijen als vele soorten solitaire bijen en hommels, die allemaal belangrijke bestuivers zijn. Hun aantallen lopen echter terug, onder andere door een gebrek aan bloemen en bomen.

Een kleine greep uit de soorten wilde bijen die je in onze natuur kunt tegenkomen:

• Honingbijen
• Solitaire bijen
• Hommels

Elke soort heeft zijn eigen specifieke behoeften en draagt op zijn manier bij aan de biodiversiteit. Het is daarom van groot belang dat we ons bewust zijn van deze diversiteit en de noodzaak om deze te beschermen tegen bedreigingen zoals habitatverlies, pesticiden en klimaatverandering.

Het belang van wilde bijen voor de biodiversiteit

Wilde bijen spelen een cruciale rol in de bestuiving van planten, wat essentieel is voor de instandhouding van biodiversiteit. Zonder deze bestuivers zouden veel van onze voedselgewassen en wilde planten niet kunnen voortbestaan. Dit benadrukt het belang van het behoud van wilde bijen voor ons ecosysteem en onze voedselvoorziening.

Bijen zijn belangrijk voor ons ecosysteem. De innovatieve groen oplossingen van Mobilane stimuleren de biodiversiteit en het behoud van bijen.

Het creëren van bijvriendelijke omgevingen, zoals tuinen en openbare ruimtes met een diversiteit aan bloemen en planten, is essentieel voor het ondersteunen van wilde bijenpopulaties. Door het aanbieden van voldoende voedselbronnen en nestgelegenheden kunnen we bijdragen aan hun overleving en daarmee aan de gezondheid van ons ecosysteem.

Bedreigingen voor wilde bijen

Wilde bijen staan voor diverse uitdagingen die hun voortbestaan bedreigen. Een gebrek aan bloemen en bomen vormt een van de grootste problemen, waardoor de voedselbronnen voor deze essentiële bestuivers afnemen. Daarnaast spelen insecticiden, monoculturen, en klimaatverandering een rol in de afname van bijenpopulaties. De opkomst van invasieve exoten, zoals de Aziatische Hoornaar en de varroamijt, compliceert de situatie verder.

De Landelijke Open Imkerijdag is een voorbeeld van hoe imkers en burgers samenwerken om aandacht te besteden aan de bescherming van wilde bijen.

Hieronder volgt een lijst van de belangrijkste bedreigingen voor wilde bijen:

• Gebrek aan bloemen en bomen
• Gebruik van insecticiden
• Monoculturen
• Klimaatverandering
• Invasieve exoten zoals de Aziatische Hoornaar en de varroamijt

De rol van imkers in het behoud van bijen

Van hobby tot bijdrage aan biodiversiteit

Het transformeren van een hobby in een bijdrage aan biodiversiteit is een krachtige beweging die steeds meer aanhangers vindt. Hobby-imkers spelen een cruciale rol in het behoud van bijenpopulaties en daarmee de biodiversiteit. Door bewust te kiezen voor bijvriendelijke planten en het plaatsen van insectenhotels, dragen zij bij aan een gezondere omgeving voor zowel bijen als mensen.

Door een insectenhotel te plaatsen, word je onderdeel van een grotere beweging die zich inzet voor de bescherming van onze natuurlijke omgeving.

Hobby-imkers merken vaak als eerste wanneer er iets niet pluis is in hun omgeving. Dit maakt hen tot belangrijke waarnemers en beschermmers van lokale ecosystemen. Zij zetten zich niet alleen in voor de bijen, maar ook voor een grotere biodiversiteit door:

• Het planten van bloemen en bomen die bijen aantrekken.
• Het geven van voorlichting en advies over het belang van biodiversiteit.
• Het actief deelnemen aan lokale en nationale initiatieven voor natuurbehoud.

Deze activiteiten versterken de band tussen mens en natuur en benadrukken het belang van iedere individuele bijdrage aan het grotere geheel. Het is een inspirerende beweging die laat zien hoe kleine stappen een groot verschil kunnen maken.

De uitdagingen van moderne imkerij

Moderne imkerij staat voor een reeks uitdagingen die de gezondheid en het voortbestaan van bijenpopulaties beïnvloeden. De opkomst van invasieve exoten, zoals de Aziatische Hoornaar en de varroamijt, vormt een significante bedreiging. Deze plagen vereisen voortdurende aandacht en adaptieve beheersstrategieën van imkers.

Imkers moeten steeds meer hun best doen om hun bijenvolk gezond te houden, onder invloed van insecticiden, monoculturen en klimaatverandering.

De moderne imkerij biedt echter ook kansen. Door verantwoord en duurzaam te imkeren, zoals voorgesteld in de cursus ‘Template – Wallabieke‘, kunnen imkers actief bijdragen aan een gezonde omgeving. Hieronder volgt een lijst van enkele kernpunten voor moderne imkers:

• Actief bijdragen aan een gezonde omgeving
• Het bijenvolk gezond houden
• Adaptieve beheersstrategieën ontwikkelen tegen invasieve exoten
• Voorlichting en educatie bieden over het belang van bijen

Voorlichting en educatie door imkers

Imkers spelen een cruciale rol in het verspreiden van kennis over bijen en het belang van biodiversiteit. Door voorlichting en educatie kunnen zij een breed publiek bereiken en bewustzijn creëren over de noodzaak om bijenpopulaties te beschermen. Dit is vooral belangrijk in een tijd waarin bijen te maken hebben met diverse bedreigingen zoals habitatverlies, pesticiden en klimaatverandering.

Imkers werken samen met scholen, bedrijven en NGO’s om een gezonde omgeving te promoten. Dit omvat activiteiten zoals het inzaaien van biologische akkerranden en het aanleggen van groene stadsdaken.

Een belangrijk aspect van de educatie door imkers is het aanbieden van cursussen en workshops. Deze zijn niet alleen gericht op nieuwe imkers, maar ook op het algemene publiek. De cursussen behandelen thema’s zoals:

• Hoe je als imker bijdraagt aan een gezonde omgeving
• Het gezond houden van je bijenvolk
• Het omgaan met uitdagingen zoals insecticiden, monoculturen en klimaatverandering

Deze educatieve inspanningen zijn essentieel voor het behoud van bijen en het bevorderen van een rijkere biodiversiteit.

Activiteiten en evenementen rondom bijen

Landelijke Open Imkerijdag

De Landelijke Open Imkerijdag biedt een unieke kans om de fascinerende wereld van bijen en bijenhouders van dichtbij te ervaren. Bezoekers krijgen de gelegenheid om alles te leren over het belang van bijen voor onze biodiversiteit en hoe we deze essentiële bestuivers kunnen ondersteunen.

Tijdens deze dagen delen ervaren imkers hun kennis over bijenhouden, bijenhotels en de keuze voor bijvriendelijke planten.

Activiteiten variëren van het proeven van lokale honing tot het deelnemen aan workshops waar kinderen leren kaarsjes te rollen. Het is een educatieve en vermakelijke ervaring voor alle leeftijden.

• Datum: 8 en 9 juli 2023
• Tijd: 11:00 – 16:00
• Locatie: Imkerij Guisveld, in samenwerking met Imkervereniging Zaanstreek

Deze dagen benadrukken het belang van bijen in ons ecosysteem en bieden praktische tips voor het creëren van een bijvriendelijke omgeving. Het is een uitgelezen kans om bij te dragen aan de bescherming van bijen en tegelijkertijd meer te leren over de intrigerende wereld van de imkerij.

Workshops en cursussen voor beginnende imkers

Het volgen van workshops en cursussen is essentieel voor iedereen die wil beginnen met imkeren of zijn kennis wil verdiepen. Deze educatieve programma’s bieden een solide basis in zowel de theorie als de praktijk van het bijenhouden.

In januari 2024 start Imkerschool weer met nieuwe cursussen op de wijngaard in Oterleek en in het Natura2000-gebied van de Zaanstreek. De cursus begint met ongeveer tweewekelijkse theorielessen op dinsdagavond. Vanaf het voorjaar zijn de praktijklessen wekelijks op zaterdag. Voor Oterleek is inmiddels een wachtlijst, maar in Zaanstad/Wormerveer zijn nog enkele plekjes vrij.

Belangrijk thema’s in de cursus zijn hoe je als imker actief kan bijdragen aan een gezonde omgeving en hoe je je bijenvolk gezond kan houden.

De cursussen richten zich niet alleen op de praktische vaardigheden, maar ook op het begrijpen van de complexe ecologie van bijen en de uitdagingen waar ze voor staan. Dit omvat de opkomst van invasieve exoten, zoals de Aziatische Hoornaar en de varroamijt, die het bijenhouden uitdagender maken.

Het belang van bijvriendelijke tuinen

Bijvriendelijke tuinen spelen een cruciale rol in het ondersteunen van de biodiversiteit en het bieden van een veilige haven voor bijen en andere nuttige insecten. Door het creëren van een omgeving die rijk is aan nectar en pollen, kunnen we de bijenpopulatie ondersteunen en hun overlevingskansen vergroten. Het toevoegen van specifieke planten en bloemen kan een wereld van verschil maken voor deze essentiële bestuivers.

Door een insectenhotel te plaatsen, word je onderdeel van een grotere beweging die zich inzet voor de bescherming van onze natuurlijke omgeving.

Hieronder vind je een lijst van bij-vriendelijke planten die je in je tuin kunt overwegen:

• De Spaanse aak (Acer campestre), bloeit in mei.
• De Noorse esdoorn (Acer platanoides), bloeit vroeg.

Het creëren van een bijvriendelijke tuin is niet alleen goed voor de bijen, maar ook voor het hele ecosysteem in je tuin. Het bevordert de biodiversiteit en draagt bij aan een gezondere, levendigere tuin.

De impact van insectenhotels en bijenhotels

Wat zijn insectenhotels en hoe werken ze?

Een insectenhotel is een speciaal ontworpen onderkomen dat verschillende soorten insecten aantrekt en voorziet van de ruimte die ze nodig hebben om te nestelen en te overwinteren. Deze hotels zijn cruciaal voor het behoud van biodiversiteit in onze tuinen en stedelijke gebieden, omdat ze een veilige haven bieden voor insecten zoals solitaire bijen, lieveheersbeestjes en gaasvliegen. Elk onderdeel van het hotel is bedoeld om een specifieke groep insecten te huisvesten, van holle bamboestokjes tot dennenappels en houtblokken.

Door een insectenhotel op te hangen, draag je bij aan de biodiversiteit en help je deze nuttige beestjes aan een thuis.

Hier zijn enkele tips voor het ophangen van een insectenhotel:

• Plaats het op een zonnige, beschutte plek, uit de wind en regen.
• Hang het tussen de 1 en 2 meter boven de grond.
• Richt de openingen naar het zuiden of zuidoosten, zodat de ochtendzon de bewoners kan verwarmen.

Het belang van insectenhotels voor stedelijke gebieden

In stedelijke gebieden, waar natuurlijke habitats schaars zijn, bieden insectenhotels een essentiële schuilplaats voor nuttige insecten zoals bijen, vlinders en lieveheersbeestjes. Deze kleine werkers spelen een cruciale rol in de bestuiving van planten en het in toom houden van plagen, wat bijdraagt aan de biodiversiteit en de gezondheid van stedelijke groenruimtes.

Door een insectenhotel te plaatsen, word je onderdeel van een grotere beweging die zich inzet voor de bescherming van onze natuurlijke omgeving.

• Een thuis voor nuttige beestjes
• Bijdragen aan een groter geheel
• Een prachtige manier om de natuur een handje te helpen

Het toevoegen van een insectenhotel aan je tuin of balkon is een kleine investering in tijd en ruimte die een wereld van verschil kan maken voor de biodiversiteit in je directe omgeving.

Hoe je zelf een insectenhotel kunt maken

Het zelf maken van een insectenhotel is een lonende activiteit die niet alleen bijdraagt aan de biodiversiteit, maar ook een educatieve waarde heeft. Begin met het verzamelen van natuurlijke materialen zoals bamboestokjes, houtblokken, dennenappels, en stro. Deze materialen bieden onderdak aan verschillende soorten insecten.

Hieronder vind je een eenvoudige lijst met stappen om je eigen insectenhotel te bouwen:

• Zoek een geschikte locatie die zonnig en beschut is.
• Zorg ervoor dat de openingen naar het zuiden of zuidoosten gericht zijn.
• Kies een structuur voor je hotel; dit kan een houten kist of een samengestelde constructie zijn.
• Vul de structuur met de verzamelde materialen, waarbij je ruimte laat voor de insecten om binnen te komen.
• Hang het hotel op een ideale hoogte van 1 tot 2 meter boven de grond.

Het is belangrijk om je insectenhotel regelmatig te controleren en onderhouden, zodat het een veilige haven blijft voor de insecten.

Door zelf een insectenhotel te maken, draag je bij aan een groter geheel en help je de natuur een handje. Het is een prachtige manier om de levendigheid van je tuin te verhogen en tegelijkertijd iets terug te doen voor het milieu.

De toekomst van bijen in Nederland en België

De invloed van klimaatverandering op bijen

Klimaatverandering heeft een significante impact op de leefomgeving van bijen. Veranderingen in temperatuur en neerslagpatronen kunnen de bloeiperioden van planten verschuiven, wat direct invloed heeft op de voedselvoorziening voor bijen. Dit kan leiden tot een mismatch tussen de beschikbaarheid van nectar en de actieve periodes van bijen.

Bijen zijn essentieel voor de bestuiving van veel gewassen en wilde planten. Hun welzijn is direct verbonden met onze voedselvoorziening en biodiversiteit.

Een lijst van factoren die bijdragen aan de kwetsbaarheid van bijen voor klimaatverandering:

• Veranderingen in bloeiperioden
• Verhoogde frequentie van extreme weersomstandigheden
• Verspreiding van ziekten en plagen
• Verlies van leefgebied door veranderingen in landgebruik

Strategieën voor het behoud van bijenpopulaties

Het behoud van bijenpopulaties vereist een gecoördineerde aanpak die zowel lokale gemeenschappen als nationale overheden betrekt. Een sleutelstrategie is het bevorderen van biodiversiteit door het aanplanten van meer bloemrijke gebieden die essentieel zijn voor bijen. Dit omvat niet alleen het creëren van bijvriendelijke tuinen, maar ook het herstellen van natuurlijke habitats die in de loop der jaren zijn aangetast.

• Het aanmoedigen van biologische landbouwpraktijken die minder afhankelijk zijn van pesticiden.
• Het ondersteunen van lokale imkers en het bevorderen van duurzame imkerijpraktijken.
• Het implementeren van beleid dat de verspreiding van invasieve soorten tegengaat, zoals de Aziatische hoornaar.

Het is cruciaal dat we allemaal een rol spelen in het beschermen van bijen, door bewust te kiezen voor bijvriendelijke producten en door actief deel te nemen aan lokale natuurbehoudsinitiatieven.

De rol van burgers in het beschermen van bijen

Burgers spelen een cruciale rol in het beschermen van bijen, een taak die niet licht opgevat moet worden. Iedereen kan bijdragen aan een gezondere omgeving voor bijen door eenvoudige acties te ondernemen. Het planten van bijvriendelijke bloemen en bomen, het vermijden van pesticiden in de tuin, en het plaatsen van bijenhotels zijn slechts enkele voorbeelden van hoe individuen een verschil kunnen maken.

Het is essentieel dat we ons bewust zijn van de impact van onze acties op bijen en andere bestuivers.

Hieronder volgt een lijst met acties die burgers kunnen ondernemen om bijen te helpen:

• Plant bijvriendelijke bloemen en bomen
• Vermijd het gebruik van pesticiden in je tuin
• Plaats een bijenhotel in je tuin
• Neem deel aan lokale initiatieven zoals de Landelijke Open Imkerijdag
• Informeer jezelf en anderen over het belang van bijen voor onze biodiversiteit

Conclusie

De verborgen wereld van wilde bijen en de kunst van het bijenhouden onthult een fascinerende biodiversiteit die essentieel is voor onze planeet. Terwijl we de uitdagingen erkennen waarmee deze belangrijke bestuivers worden geconfronteerd, van de afname van hun populaties tot de bedreigingen door invasieve soorten, is het duidelijk dat er een dringende behoefte is aan bewustwording en actie. Door de inspanningen van zowel professionele als hobby-imkers, en door het publiek te betrekken bij activiteiten zoals de Landelijke Open Imkerijdag, kunnen we een positieve impact hebben op de gezondheid van bijenpopulaties en de biodiversiteit als geheel. Het is aan ons allen om de schoonheid en het belang van deze kleine, maar machtige bestuivers te koesteren en te beschermen voor toekomstige generaties.

Veelgestelde vragen

Hoeveel soorten wilde bijen zijn er wereldwijd en hoeveel daarvan leven in Nederland en België?

Er zijn naar schatting 20.000 soorten solitaire bijen wereldwijd, waarvan ongeveer 350 soorten in Nederland en België leven.

Wat is het belang van wilde bijen voor de biodiversiteit?

Wilde bijen spelen een cruciale rol in de bestuiving van planten en bloemen, wat essentieel is voor de biodiversiteit en het in stand houden van gezonde ecosystemen.

Wat zijn de grootste bedreigingen voor wilde bijen?

De grootste bedreigingen voor wilde bijen zijn habitatverlies, pesticidengebruik, ziektes, en klimaatverandering.

Hoe kunnen imkers bijdragen aan het behoud van bijen?

Imkers kunnen bijdragen door gezonde bijenpopulaties te onderhouden, voorlichting en educatie te bieden over het belang van bijen, en door het creëren van bijvriendelijke omgevingen.

Wat kan ik doen om bijen te helpen?

Je kunt bijen helpen door bijvriendelijke planten in je tuin te planten, insectenhotels te plaatsen, en het gebruik van pesticiden te vermijden.

Wat is een insectenhotel en waarom is het belangrijk?

Een insectenhotel is een constructie die onderdak biedt aan nuttige insecten, waaronder wilde bijen. Het is belangrijk omdat het helpt bij het behoud van de biodiversiteit, vooral in stedelijke gebieden.